او در دوم رجب سال 725 ه.ق، طنجه را ترک کرد و برای اولین بار بعد از 25 سال در پایان شعبان 750 ه.ق به وطنش بازگشت. وی در اولین مرحله ی این دوره طولانی، مکه و مدینه را به عنوان مقصد اصلی در نظر گرفت. از لحاظ زمانی، سفرهای او عبارتند از: 6-725 ه.ق طنجه، شمال آفریقا، مصر، سوریه، مکه، مدینه؛ 6-726 ه.ق مکه، عراق، خوزستان، فارس، جبال، تبریز، بغداد، سامراء، موصل؛ 30-727 ه.ق برای سه حج در عربستان ماند؛ 3-732 ه.ق مصر، سوریه، آسیای صغیر، کشور تارتار، قسطنطنیه، ماوراءالنهر؛ 43-733 ه.ق افغانستان، سند، دهلی؛ 8-743 ه.ق مالابار، مالدیو، بنگال، آسام، سوماترا؛ محرم 748 تا ذی الحجه 748 ه.ق عمان، عراق، سوریه، مصر، عربستان، 749 تا شعبان 750 ه.ق عربستان، اسکندریه؛ شعبان 750 تا صفر 751 ه.ق تونس، الجزیره، فاس ( مراکش). پس از 25 سال سفر، او هنوز سیر نشده بود و دو سفر دیگر یکی به غرناطه در شمال و دیگری به نیجر در جنوب رفت.

ابن بطوطه در بازگشت به وطنش به پایتخت حکومت « فاس » آمد، که سلطان ابوعنان در آنجا حکومت می کرد. سلطان که تحت تاثیر گزارشات ابن بطوطه در مورد سفرهایش قرار گرفته بود، عالمی توانا، ابو عبدالله محمدبن جوزی را نماینده کرد تا از داستان های او نسخه برداری نماید، آنها را گردآوری و به صورت یک کتاب چاپ کند. ابن بطوطه با خواست سلطان موافقت کرد. پس از آنکه آنها در غرناطه ملاقات کردند، او ابن جوزی را شناخت. مدارک نشان می دهد ابن جوزی ویراستار خوبی بوده و کار را با رضایت به پایان رساند.

ابن جوزی سعی کرد تا آنجا که ممکن است کلمه های ابن بطوطه را ضبط کند. هرجا که او خودش یادداشتی تهیه کرد، آن را با کلمه های « قال ابن جوزی » ( ابن جوزی می گوید) روشن می کرد. ابن جوزی تمام گزارشی را که ابن بطوطه به طور جزئی نوشته بود، کامل کرد و با عنوان « تحفه النظار فی غرائب الامصار و عجائب الاسفار » چاپ کرد. روایت او از سفرها بی شائبه و قابل اعتماد است، چنان که هر جا چیزی را از کسی فراموش کرده، بلافاصله با عبارت « قد انسیته » ( من آن را فراموش کرده ام ) اعلام می دارد. گزارش های او منابعی غنی در زمینه ی جغرافیا، تاریخ، علم جامعه شناسی و فرهنگ عمومی به جا گذاشته است. ابن بطوطه در سال 770 ه.ق در مراکش از دنیا رفت و در همان جا دفن شد.